اجاره ویلا و سوئیت - آپارتمان

از عظیم‌ترین قلاع کوهستانی البرز ایران قلعه ملک بهمن یا ملک قلا است که در شاهاندشت آمل در 113 کیلومتری تهران و در فاصله 65 کیلومتری آمل، در کنار جاده و رودخانه هراز قرار دارد. از کنار قلعه آبشار شاهاندشت روی یک کوه به شکل هرم به روستای شاهان‌دشت به پایین سرازیر شده و منظره ای زیبا ایجاد میکند.

این قلعه با ارتفاع 220 متر از سطح اراضی منطقه، ظاهراً به نام ملک بهمن یعنی آخرین سلطان لاریجان نام گذاری شده است.

قلعه ملک بهمن اثر مهم تاریخی در جاده هراز است که در تاریخ 19 مرداد سال 1379 با شماره‌ ثبت 2778 به‌عنوان یکی از آثار ملی و تاریخی ایران قرار گرفته است.

قلعه شاهاندشت نام های دیگری تحت عنوان ملکه خلاء و ملکه قلاع دارد و قدمت آن بیش از 3000 سال می باشد. این قدمت را به وسیله آزمایشهای کربن 14 به طور دقیق می‌توان اعلام کرد. قلعه ملک بهمن از سنگ و ساروج که مخلوطی از تخم مرغ، نوعی خاک و شیر است ساخته شده و بسیار محکم است. این قلعه در مقابل زلزله‌های چند ریشتری که چندین بار در منطقه زلزله‌خیز لاریجان به وقوع پیوسته مقاومت بالایی از خود نشان داده است. قلعه از نگاه مهندسی، طراحی بسیار مورد توجهی دارد، به طوری که هیچ راهی برای ورود از اطراف قلعه ندارد و راه ورود به آن به صورت زیرزمینی بوده که اکنون نیز مسدود می باشد. تنها کوهنوردان با تجهیزات و رعایت تمام موارد ایمنی می‌توانند از قسمت دیواره جنوبی به داخل قلعه بروند. درون قلعه به علت ریزش باران و برف و نیز حفاری های غیر مجاز تقریبا تخریب شده و باقی مانده های دیوارهای سنگی بزرگ اطراف قلعه، مدخل راه ورودی، چند اتاق در مجاورت آبشار، دیوارهایی ضخیم، برج های بالای قلعه و چند پله بلند با ارتفاع بیش از 50 سانتیمتر، مکانهای سالم این قلعه می باشند. همچنین دیده‌بان هایی در اطراف این قرار داشته که از مهمترین آنها آتشکده‌ای در 2000 متری بناست که مطابق سبک معماری قلعه ساخته شده و بنای سه‌طاق نیز بر بالای روستای آخا و آخازیر از نزدیک ترین مکان های تاریخی به این قلعه است. منطقه‌ای که آتشکده در آن واقع شده را منطقه امیری میگویند که مشرف به قلعه و محدوده اطراف است. برای رسیدن به قلعه و نیز آبشار شاهاندشت دو مسیر موجود است. مسیر اول به این صورت که قبل از شنگلده از طرف تهران، به جاده روستای شاهاندشت رفته و در کنار رودخانه هراز خودرو را پارک کرده و حدود 45 دقیقه پیاده‌روی تا محل قلعه باقی است.

مسیر دوم نیز با گذر از پل روستای وانا، به جاده روستای شاهاندشت و پارکینگ شاهاندشت رفته و از آنجا حدود 15 دقیقه پیاده‌روی به محل مورد نظر میرسید. این مسیر مناسب‌تر و پر رفت و آمدتر است. بعد از پارک خودرو با عبور از کنار امامزاده‌های قدیمی روستای پاکیزه شاهاندشت و درختان انبوه آن از گورستانی گذر کرده که محل دفن علما و دانشمندان بسیاری از جمله آیت‌الله حسن‌زاده آملی می باشد.

در فاصله حدود 2 کیلومتری از قلعه ملک بهمن داخل دره ای که بالای قلعه است، با پیمایش دو ساعت پیاده‌روی و کوهپیمایی به امامزاده‌ ای به نام الیاس میرسید که امکانات لازم جهت پذیرایی از گردشگران مانند پتو، هیزم، ظرف و نفت را دارد.

بازدید از قلعه ملک بهمن و آبشار شاهاندشت، امامزاده الیاس و آبشار دیگری به نام شانه‌تنگ برنامه یک روزه طبیعتگردی بسیار مطلوبی برای اهالی تهران و نیز مازندران است.

این قلعه از مهمترین قلعه‌های ایران است که یکی از نام های اصلی آن ملکه خلاء منظور بانوی قلعه‌هاست، البته خلا به معنی محل خلوت نیز می ‌باشد. بهمن که در نام دیگر قلعه آمده، نام فرشته یا امشاسپندان در آیین زرتشتی است و در جهان روحانی نماینده رفتار نیک اهورامزدا است و در جهان مادی نگهبانی چهارپایان سودمند به او سپرده میشود. نام بهمن به صورت وهومن نیز در بعضی منابع گفته شده و در ضمن پسر اسفندیار و پسر گشتاسب پادشاه کیانی نیز بهمن نام داشته است. در کنار این توضیحات در کتاب «تاریخ طبرستان - التدوین فی الحوال جبال شروین» به عبارت «ملک بهمن لاریجانی» برخورد میکنیم که دو قلعه لاریجان و سمنکو را متعلق به او می دانند. این فرضیه درست ترین ادعا برای نام ملک بهمن است. ملک بهمن لاریجانی به همراه ملک عزیز سلطان در زمان شاه طهماسب صفوی در مازندران برعلیه شاه قیام کردند. البته این موضوع به طور کامل اثبات نشده زیرا قدمت قلعه بسیار قدیمتر از این دوره است.

از نکات جالب این قلعه ارتفاع بلند پله هاست که نشان میدهد مردانی با قامت بلندتر از 2 متر به این محل رفت وآمد داشته‌اند، مردانی که شاید قبل از ورود آریایی ها در این محل حضور داشته اند.

در کتاب «‌جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، تألیف لسترنج»‌ درباره این قلعه توضیحی به این صورت آمده :

در دامنه کوه دماوند قلعه دیگری وجود داشت که آنرا دژ «استوناوند» ‌یا «استناباد» می نامیدند. قزوینی میگوید 3000 سال از عمر این دژ می گذرد و کسی توانایی تصرف آن را نداشته است، تا آنکه مغول ها در سال 613  آنرا تصرف کردند. یاقوت نیز میگوید این دژ را به نام جرهد می شناسند و فاصله ای دوازده فرسخی تا ری دارد و پناهگاه اسپهبد پادشاه زرتشتی بوده است. این قلعه توسط یحیی برمکی تسخیر شد. فخروالدوله دیلمی نیز در سال 350 هجری تصمیم به مرمت این دژ گرفت و سپس تحت تصرف اسماعیلیه در آمد. در پایان نیز این بنا به عنوان قلعه لاریجان (لازر) یا قلعه ملک بهمن در خدمت ملک بهمن لاریجانی قرار گرفت تا اینکه در سال 1005 -1010 هجری شمسی عمر آن به آخر رسید.

اما نکته ای که در مورد این قلعه به اثبات رسیده این است که ملک بهمن به دستور شاه عباس صفوی در سال 1005 فتح شده است.

گفته شده که این قلعه متعلق به حکام پادوسبانیان بوده که بر مناطق نور، رویان، کجور و رستمدار سلطنت میکردند. دودمان پادوسیان خود را از نسل جاماسب ساسانی می دانستند. ژاماسب یا جاماسب برادر قباد اول و بیست و یکمین پادشاه ساسانی بود. به رسم همیشگی امپراتوری های باستانی، پادشاهی به برادر بزرگتر یعنی قباد اول رسید. اما قباد اول که پیرو دین مزدک بود به علت مخالفت با روحانیان زرتشتی دستگیر شد و به زندان افتاد. پس درباریان و روحانیان به جای او برادرش یعنی جاماسب را بر تخت پادشاهی نشاندند. بعد از گذشت زمانی اندکی قباد به کمک سرادارانش از زندان فرار کند و توانست بدون کمترین درگیری تخت سلطنت را از جاماسب باز پس بگیرد. این گونه شد که جاماسب به ارمنستان امروزی تبعید شد و پس از تبعید، فرزندان او به نام فیروز پسر دوم او در طبرستان و فرخ زاد یا همان سردار انوشیروان در یمن ساکن شدند. و این قلعه مربوط به دوره حکمرانی پسران فیروز یعنی پادوسیان و دابویه است.

اقامت در آمل

اگر قصد سفر به آمل را دارید میتوانید اجاره ویلا در جاده هراز یا اجاره ویلا در آمل را انتخاب کرده و با رزرو اقامتگاه مناسب از دیگر جاذبه هایی مانند آبشار یخی نوا، روستای نشل، دشت آزو و آبشار لاسم بازدید کنید.