اجاره ویلا و سوئیت - آپارتمان

اصفهان - گلپایگان  
دوشنبه 30 مرداد 1396

در ایران با توجه به شرایط اقلیمی، کبوترخانه هایی معماری و بنا شده که از این برج ها به منظور جمع آوری فضله کبوترها برای استفاده در کشاورزی، دباغی، چرم سازی و ساخت باروت در سراسر کشور به ویژه استان اصفهان و یزد استفاده می شده است.

در اصفهان بالغ بر 3000 برج کبوتر وجود دارد که برخی از آنها در روستای ولاشان می باشد. همچنین در استان یزد و در شهرستان میبد، زیباترین کبوترخانه ها بنا شده است. 

کبوترخانه میبد به عهد قاجاریه تعلق دارد و دارای 4000 لانه کبوتر می باشد و به شکل استوانه با ارتفاع 8 متر در جنوب شرقی باروی قدیم شهر میبد ساخته شده است و در سال 1364 در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است. 

طراحی و عملکرد کبوترخانه ها بسیار جالب و خردمندانه بوده، به طوریکه در جذب کبوتران و خلق زیستگاهی امن برای آنها شگفت انگیز می باشد. 

کبوترخانه ‌ها همچون دژهای نظامی از کبوتران در برابر دشمنان آنها حفاظت می کند. ساختار معماری کبوترخانه به گونه ‌ای می باشد که نه تنها در برابر پرندگان شکارچی همچون قوش، جغد و کلاغ بلکه در برابر سایر پرندگان مهاجم راه ورودی به برج وجود ندارد و امنیت کامل را برای کبوتران فراهم آورده است. می توان دقت طراحی کبوترخانه را برای عدم ورود پرندگان مهاجم در حد عالی دانست. 

کبوترخانه ‌های بنا شده در سراسر کشور به اندازه 1000 الی 40000 کبوتر ظرفیت دارند. آشیانه‌ کبوتران به گونه ای بسیار زیبا و منظم و از کاهگل ساخته شده اند که در تابستان ها بسیار خنک و در زمستان ها گرم بوده اند. 

برای ورود کبوتران به داخل برج، سوراخ هایی در بدنه آن تعبیه شده که تمام آنها یکسان و به یک اندازه می باشند. برای ایجاد این سوراخ ها از تنوشه و یا لوله های سفالی استفاده شده تا اندازه ها یکسان باشند. همچنین قطر این سوراخ ها به گونه ایست که تنها کبوتران امکان عبور از آن را دارند و سایر پرندگان مهاجر قادر به ورود به برج نمی باشند. 

همچنین این برج ها به گونه ای بنا شده اند که مانع ورود گربه، روباه، مار، موش و تا حدی انسان می شوند. موش با وجود اینکه نمی تواند مستقیما به کبوتران آسیبی برساند اما با کانال سازی در زیر پی ها، برج را خالی و راهی برای ورود سایر حیوانات و شکارچی ها را فراهم می ساخته است. 

یکی دیگر از تمهیدات صورت گرفته برای دفع دشمنان کبوتران، ایجاد بوی برخی از حیوانات همچون گرگ و کفتار و گیاهانی همچون کندر و سراب می باشد. در برخی از این کبوترخانه ها همچون روستای گلپایگان و خمین، سر گرگ و کفتار را در کبوترخانه قرار می دادند. 

در مناطق گرم و خشک ایران که آب جریان نداشته، چاه ها و آبشخورهایی را برای سیراب نمودن پرندگان تعبیه می کردند. 

این کبوترخانه ها نقش مهمی در اقتصاد ایفا می کرده اند. با استفاده از کود پرندگان این برج ها مرغوب ترین کودها را در کارخانه ها تولید می کردند و همچنین از آنها در صنعت های مختلف همچون صنعت دباغی در چرم سازی و ساخت باروت استفاده می نمودند. به همین جهت شاه عباس صفوی مالیات سنگینی را برای کبوترخانه ها تعیین کرده بود. 

معماری داخلی کبوترخانه ‌ها بی نظیر بوده و موجب شگفتی می گردد. عظمت این بناها با توجه به سترگی و شکوه و همچنین فرم ویژه در کنار طراحی سایت های دایره و مقاومت بالا منحصر به فرد است.

یکی از سیاحان فرانسوی در بازدید از ایران در قسمتی از سفرنامه خود در رابطه با کبوترخانه ها این گونه می نویسد : کبوترخانه ‌های عظیم ایران شش بار بزرگ ‌تر از بزرگ ‌ترین پرورشگاه ‌های ماست. این برج‌ها را از آجر بنا می‌ کنند و رویش را گچ و آهک می‌ کشند و در تمام سطوح داخلی دیواره برج از بالا به پایین سوراخ ‌هایی تعبیه شده تا کبوتران در آن‌ها آشیانه کنند.

به نظر می آید که ابن بطوطه مراکشی نخستین فردی باشد که از کبوترخانه ها در سفرنامه خود ذکر کرده است. پس از آن، نزدیک به دو قرن بعد، شاردن فرانسوی در رابطه با کبوترخانه این گونه نوشته است : من عقیده دارم که ایران مملکتی است که بهترین کبوترخانه ‌های جهان در آنجا ساخته می‌ شود. همه اینها برای به دست آوردن کود ساخته شده است و نه برای پرورش و تغذیه کبوتران.

همچنین علاوه بر اینها بسیاری دیگر در رابطه با شگفتی و عظمت و بسیاری ویژگی ها بی نظیر این کبوترخانه ها اظهار نظر کرده اند. 

اهمیت کبوترخانه ها در اقتصاد کشور به گونه ای بوده که غازان خان مغول در کنار سایر اقدامات برای احیای کشاورزی ایران، فرمان‌ هایی برای حفظ و بازسازی و نگهداری کبوتران و کبوترخانه ‌ها صادر کرد اما متأسفانه امروزه از اهمیت این بناهای ارزشمند در احیای کشاورزی کشور کاسته شده است. 

برای دسترسی به کبوترخانه گلپایگان می بایست به استان اصفهان، گلپایگان سفر نمایید. 

دیدگاه کاربران


2542.shahin
2542.shahin
چهارشنبه 29 دی 1400
ایا سخنی میتوان گفت درباره این اثار؟زبون گنگ میشه و در عوض فقط چشم حریصانه فقط تصویر رو میدزده و میبلعه و سیر نخواهد شد👌👌
مریم
مریم
سه شنبه 11 آبان 1400
سوراخ های کبوترخانه جوری طراحی شده که حیوانات وحشی و پرندگان بزرگتر نمیتونن وارد اون بشن و فقط کبوتر ها میتونن از اون عبور کنن
الناز بابایی
الناز بابایی
شنبه 30 مرداد 1400
در خیلی از پارک و شهرها این کبوتر خانه ها وجود دارد ولی برای اصفهان قدیمی تر از بقیه است و برای دیدن کبوتر خانه ورودی میگیرند و یکسری اشیا قدیمی هم در آنجا بود که فروشی بودند.
mohammad
mohammad
دوشنبه 14 تیر 1400
یکی از این کبوترخانه هم در پارک شفق تهران وجود دارد البته اون قدیمی نیست جدیدا درست کردن و خیلی خوب هست در هر پارکی از این کبوترخانه ها بسازن و مدفوع آنها را برای کود باغداری و... جمع آوری کنند.
sokhan.sanj1350
sokhan.sanj1350
چهارشنبه 29 اردیبهشت 1400
از نکات جالب این کبوترخانه این هست که کبوترها هم بالاشهر و پایین شهر داشتند. و یا اینکه خونه اشون ارزشش مثل هم تبوده. بسیار زیبا و عالیست من که لذت بردم از دیدن این بنا. به نظرم کود کبوتر در صنعت رنگرزی هم کاربرد زیادی داشته.
miri.razieh
miri.razieh
یکشنبه 29 فروردین 1400
از کبوترخانه ها برای استفاده از گوشت و پر و تخم و فضله کبوترها استفاده میشده و اینکه مانند یک دستگاه جوجه کشی می توانستند از آن ها استفاده کنند به این شکل که تخم کبوتر را برمی داشتند و تخم مرغ به جای آن میگذاشتند. همینطور برای نامه رسانی و پیدا کردن مسیرها.
withu
withu
شنبه 02 اسفند 1399
برج کبوتر خانه میبد بنایی بس شگفت انگیز و زیبا از زمان قاجار است. این دوره کبوتر خانه ‌ها از مکان‌ هایی عجیب شمرده میشن در صورتی که در گذشته یک سازه مرسوم بوده.
katayoon_sadeghi
katayoon_sadeghi
چهارشنبه 01 بهمن 1399
👏👏سازه هایی بسیار زیبا هستند که کاربرد عمده آنها جمع‌آوری مدفوع پرندگان برای استفاده در کشاورزی بوده.
moshpo
moshpo
سه شنبه 25 آذر 1399
برج حمام یا کبوترخانه ساختمان های استوانه ای شکل میباشند که دیواره هاش پر از سوراخ سوراخ هستش. هدف از ساخت این مکان ها استفاده از مدفوع پرنده ها بوده که به عنوان کود ازشون استفاده میکردند.
mahshahr__bita_store
mahshahr__bita_store
یکشنبه 11 خرداد 1399
کبوترخانه پارک خانواده دزفول رفتم خیلی خوبه.. ولی اصفهان بیشتر داره.