عَلَم کِشی یا علامت کِشی، از سنت های رایج شیعیان است که در ایام محرم انجام می شود. در این سنت قدیمی، عَلَم ها را در معابر می گردانند. اغلب در صبح و ظهر روز عاشورا، عَلَم ها از هیئت های عزاداری بیرون برده می شوند و در خیابان های اطراف، گردانده می شوند. استفاده از عَلَم در مراسم عزاداری ایام محرم، در طول تاریخ، موافقان و مخالفان خود را داشته است.
عَلَم یا علامت، وسیلهای چوبی، فلزی یا ترکیبی از هر دو می باشد که در اندازههای متفاوت تولید خواهد شد. نمادهای گوناگونی بر روی عَلَم مشاهده می شود. هم اکنون عَلَم های مورد استفاده در هیئت های عزاداری، از جنس فلز هستند. در این عَلَم ها، تیغههای فلزی انعطاف پذیر، عمود بر یک پایه فلزی قرار گرفته اند. امروزه، در روزهای تاسوعا، عاشورا و اربعین و در برخی از شهرها از روز اول محرم، با دسته های عزاداری زنجیر زن و سینه زن، آیین عَلَم گردانی و عَلَم کِشی نیز انجام می شود.
عَلَم ها معمولا بعد از پرچم ها و قبل از دسته های زنجیرزن و سینه زن قرار می گیرند. عَلَم های کوچک یا متوسط، به وسیله افراد قدرتمند حمل میشوند ولی علامت های خیلی بزرگ تر را بر روی چرخ های مخصوص حرکت می دهند.
در گذشته، عَلَم ها کوچک بودند و به آسانی حمل می شدند. در حال حاضر، به دلیل بزرگ و سنگین بودن عَلَم ها، حرکتشان به کندی و با مشقت صورت می گیرد. اغلب جوان ها و کسانی که قدرت بدنی خوبی دارند، برای بلند کردن عَلَم داوطلب می شوند.
به شخصی که عَلَم را حمل می کند، علمدار می گویند. کمربند مخصوص برای حمل عَلَم ، از جنس چرم می باشد که بر روی کمر و شانهها محکم خواهد شد و پایه عَلَم بر روی آن قرار خواهد گرفت. وقتی علمدار در پشت عَلَم قرار گرفت، بقیه علمداران، به صورت دسته جمعی عَلَم را از پایه برمی دارند و بر روی کمربند علمدار، قرار می دهند. بسته به توانایی، علمدار مسافتی را با عَلَم طی می کند و پس از خستگی، فرد دیگری به جای او می آید و عَلَم را حمل می کند.
در میدان ها، کار هایی از قبیل: چرخاندن عَلَم به صورت 360 درجه درجای، سلام دادن عَلَم (حرکت جلو و عقب عَلَم به صورتی که در تیغه ها، حرکات نوسانی شدید ایجاد گردد) و چرخش و سلام زوجی عَلَم ها (وقتی دو عَلَم از دو هیئت متفاوت در مقابل هم قرار می گیرند، به صورت 360 درجه می چرخند و یا به یکدیگر سلام می دهند) مشاهده خواهد شد.
استفاده از عَلَم در مراسم عزاداری سالار شهیدان، به دوران صفویه باز میگردد. عَلَم کِشی، از آیین های دین مسیحیت در اروپا نشات گرفته است.
با روی کار آمدن شاه عباس دوم و استقبال او از برپا کردن مراسم عزاداری برای امام حسین، به تدریج روضه خوانی و تعزیه داری رواج پیدا کرد. بعد از مدتی، جمعی از درباریان برای فراگیری از آئین های مسیحیان، به شرق اروپا سفر کردند.
به سر هم کردن قطعات عَلَم و برپا کردن آن با آداب و رسوم مخصوص، عَلَم بندی و به باز کردن پارچههای نفیس از بدنه عَلَم یا باز کردن قطعات عَلَم جهت نگه داری در انبار و حمل و نقل آن، عَلَم واچینی می گویند.
فقهای شیعه، اکثرا استفاده از عَلَم در عزاداری ها را مجاز می دانند ولی برخی دیگر، نسبت دادن این آیین به اسلام و یا استفاده از نمادهایی همچون تصویر افراد و حیوانات را مجاز نمی دانند.
در ایران، عَلَم کِشی معمولا در روز عاشورا انجام میگیرد.
دوشنبه 09 مرداد 1402
جمعه 06 مرداد 1402
پنج شنبه 18 خرداد 1402
دوشنبه 15 اسفند 1401
شنبه 22 مرداد 1401
سه شنبه 28 دی 1400
شنبه 18 دی 1400
جمعه 29 مرداد 1400
سه شنبه 26 مرداد 1400
شنبه 12 تیر 1400
دوشنبه 27 اردیبهشت 1400
شنبه 28 فروردین 1400
شنبه 23 اسفند 1399
چهارشنبه 29 بهمن 1399
سه شنبه 30 دی 1399
یکشنبه 23 آذر 1399
شنبه 10 خرداد 1399