اجاره ویلا و سوئیت - آپارتمان

بنای ایسپیه مزگت که باقیمانده یک آتشکده قدیمی و بزرگ می باشد در دیناچال تالش قرار گرفته است و تمامی ساختارهای معماری و کاربردی آن، عملکرد مذهبی این بنا را نشان می دهند.

از این بنا می توان به عنوان شگفت انگیزترین بنای تاریخی استان گیلان نام برد. علاوه بر اهمیت تاریخی و معماری بنا، نکته جالب توجه دیگر این است که احتمالا در گذشته در اطراف این آتشکده، شهری بزرگ وجود داشته و این موضوع ذهن بسیاری از تاریخدانان را به خود مشغول کرده است. بر همین اساس بازسازی و محافظت از این بنای باستانی به منظور روشن تر کردن معماهای مربوط به این بنا صورت گرفته است. 

آتشکده اسپی مزگت یا ایسپیه مزگت از دو کلمه ایسپی که در زبان تالشی به معنای سفید و مزگت که در اوستا به معنی مسجد است، تشکیل شده است. ایسپیه مزگت، در دهکده کیش خاله، در شمال آبادی دیناچال از آبادی های جنوب اسالم در فاصله حدود بیست و دو کیلومتری جنوب شهر تالش واقع شده است. 

بر یکی از دیوارهای این بنا که آن را دهلیز می نامند، یک کتیبه کوفی پنج متری ساده باقیمانده از کلمات (لم یخش الا الله فعسی اولعک ان یکونو امن المهتدین) وجود دارد. این کتیبه که ابتدای آن در همین دهلیز بوده، در گذشته چهار دهلیز پیرامونی را تزئین می کرده است. دیواره دهلیزها نیز گچ بری عجیبی به ارتفاع یک متر داشته که فعلا دو متر از آن بر دیوار شمالی مشخص است.

این احتمال می رود که زمانی در رواق میانی نیز سقفی گنبدی وجود داشته است. در حالی که آثار باقی مانده، این امر را نشان نمی دهد. سقف سراسر بنا پوشیده از سفال است، اما بر خلاف بام های سفال پوش امروزی گیلان، سفال آن با ملاط بر روی طاقها چسبانده شده است.

آنچه بیش از هر چیز انسان را به فکر فرو می برد این است که بنایی با پیشینه تاریخی بسیار قدیمی که کتیبه کوفی نوشته شده در آن، این پیشینه ارزشمند را به خوبی نشان می دهد، در نقطه ای دور افتاده واقع شده است. در اینکه اسپیه مزگت مکان بزرگی برای عبادت بوده شکی نیست و این امر از وجود احتمالی یک مرکز شهری یا منطه باستانی مدفون شده در حوالی این بنا خبر می دهد.

شکل اسپیه مزگت از چهار دهلیز و یک رواق چهار گوش تشکیل شده که امروزه قسمتی از آن از بین رفته است و این شیوه معماری به آتشکده های زرتشتی پیش از اسلام شباهت دارد. احتمالا بعد از اسلام بدون تخریب بنای آن، نحوه اداره آن تغییر کرده و به محل عبادت مسلمانان تبدیل شده است.

رواق چهار گوش داخلی در این آتشکده محل نگهداری آتش مقدس بوده و مردم برای عبادت در دهلیزهای کناری آن می ایستادند. بنای اسپیه مزگت بدون هیچ تغییری به مسجد تبدیل شده و این در حالیست که در داخل آن محرابی وجود ندارد. این عدم تغییر و یا تخریب، خود نشانی از ارزش و تقدسی است که این مکان برای مردم و اجرای مراسمات دینی چه قبل و چه بعد از اسلام داشته است.

در کنار بنای ایسپیه مزگت در قسمت جنوبی دیناچال رود، منطقه وسیعی وجود دارد که هر ساله روز سیزدهم فروردین، به مکانی برای تفریح و گردش تعداد بی شماری از اهالی و گردشگران نوروزی تبدیل می شود. در این روز معمولا افراد محلی چند نوع بازی محلی انجام می دهند که بر هیجان گردش هم برای افراد حاضر در این منطقه و هم برای خود آنان می افزاید.