از ایام قدیم در ذهن اکثریت مردم، استان یزد منطقه ای خشک و گرم تداعی شده است. اما در دل این کویر، چشمه و باغهای فراوانی وجود دارد. یکی از آنها چشمه غربال بیز در شهرستان مهریز است که از چشمه های اصلی استان یزد به شمار میرود.
آب این چشمه فصلی، که از کوههای اطراف جاری و به حوضچه ای طبیعی سرریز میشود قابل نوشیدن و بسیار گوارا است. این چشمه در قدیم بسیار پر آب تر بوده و مردم منطقه در رودی که در پایین چشمه و حوضچه جاری بود قایق سواری میکردند. به دلیل وجود چشمه، منطقه ای بسیار سرسبز با چشم اندازی بسیار زیبا شکل گرفته است که در بسیاری از ایام سال مورد توجه گردشگران و مسافران قرار میگیرد. همچنین به دلیل آب و هوای مطلوب و امکانات رفاهی و نزدیک بودن به شهر، مسافران در این منطقه و اطراف چشمه اسکان میکنند تا لحظات خوشی را در کنار خانواده و دوستانشان ثبت نمایند.
منطقه تفریحی غربال بیز، جاذبه کوهستانی تاریخی یزد است که قدمت آن به دوره اشکانیان تعلق دارد.
چشمه غربالبیز در فصل بهار به خصوص زمان های پر باران، بیشترین میزان آب را دارد که در حدود 1270 لیتر در ثانیه برآورد شده است. آب این چشمه حجم بسیار زیادی از آب مصرفی کشاورزی را تامین میکند که باعث خشنودی کشاورزان منطقه مهریز و یزد است.
عجایب چشمه غربالبیز مهریز
از ویژگی های منحصر به فرد آب چشمه غربال بیز تثبیت رنگ و کیفیت آن است و با اینکه از شکاف سنگ و کوه خارج میشود آب چشمه دارای ماهی های کور به رنگ روشن میباشد که همچون رازی برای مردم جالب و عجیب است. اهالی بومی معتقدند این ماهی ها در زیر زمین از قرن ها پیش رشد و نمو داشته اند. این ماهی ها خوراک مرغ های ماهی خوار مهاجر هستند. حضور مرغ های ماهی خوار در کنار دریاچه غربالبیز به جذابیت این منطقه نیز افزوده است.
وجه تسمیه غربال بیز
برروی دامنه کوه حفره های طبیعی متعدد و پراکنده ای وجود دارد که وسعت هر یک 40 متر مربع است، به همین خاطر نام غربالبیز برروی چشمه گذاشته شده است. برخی این نام را به خاطر نحوه جوشش آب از میان سنگ ها و حفره ها میدانند و بعضی دیگر به خاطر شکل اسفنجی و مشبک لایه زیرین دریاچه میدانند.
ارزش تاریخی تفرجگاه چشمه غربالبیز
با توجه به کاوش هایی که از سال 1382 در این منطقه انجام شده سفال هایی کشف شدند که بسیار شبیه به سفال های دوره هخامنشیان است. طی حفاری های باستان شناسی انجام شده در محوطه ای به مساحت 750 متر مربع، 106 گور، بنایی به وسعت 2290 مترمربع، ظروف سفالی، گورهای خورشیدی و ابزار و اشیا مفرغی شناسایی و کشف شده است که احتمال داده میشود مربوط به هزاره اول قبل از میلاد و دوره اشکانیان باشد. اما برخی آثار مشابه دوره هخامنشی است ولی با قطعیت نمیتوان گفت که هخامنشیان نیز در اینجا مستقر بوده اند.
از نظر باستان شناسان، به دلیل وجود چشمه غربال بیز، این منطقه یکی از سکونتگاه های اولیه مردم ایران باستان بوده است.
دسترسی به چشمه غربالبیز مهریز
این چشمه در 4 کیلومتری شهر مهریز در روستایی بنام مدوار قرار گرفته است. پیشنهاد میکنیم برای اقامت در شهر مهریز، اقامتگاه های بومگردی و روستایی را اجاره کنید و به جز چشمه غربالبیز از کاروانسرای زین الدین و باغ آهو سریزد مهریز نیز دیدن کنید.