ویلاجار - کوچه مروی تهران

یکی از جاذبه های دیدنی شهر تهران کوچه مروی است. کوچه مروی یکی از قدیمی ترین و پرهیاهو‌ترین مراکز خرید تهران است.

در گذشته این محله مکانی برای تجارت عرب های مهاجر بود. اما امروزه تعداد عرب ها در این منطقه بسیار کم شده است و مغازه های این کوچه بیشتر به فروش انواع خوراکی ها، لوازم آرایش، قهوه و چای و اسباب بازی اختصاص داده شده.

یکی از معروف‌ترین مکان های کوچه مروی فلافلی مروی است که در ابتدای این کوچه واقع شده است.

هر روز مردم زیادی از شهرهای دیگر یا کشورهای خارجی برای بازدید از کوچه مروی و محله های اطراف آن به تهران می‌آیند.

کوچه مروی در نزدیکی بازار بزرگ تهران و خیابان ناصر خسرو قرار دارد و تا حد بسیار زیادی هنوز بافت سنتی و قدیمی خود را حفظ کرده است. این کوچه روبروی عمارت زیبا و تاریخی شمس العماره قرار گرفته است . مسیر کوچه از اینجا شروع میشود و تا خیابان پامنار ادامه دارد. کوچه مروی بخشی از محله قدیمی عودلاجان شناخته میشود. کاخ گلستان از دیگر جاذبه هایی است که در محدوده این منطقه واقع شده است.

تاریخچه کوچه مروی

بر طبق کتابهای تاریخی و شواهد به دست آمده قدمت کوچه مروی به 200 سال می‌رسد.

تاریخچه به وجود آمدن کوچه مروی به زمان پادشاهی فتحعلی خان قاجار برمی‌گردد. در همان زمانی که فرمانروای شهر مرو به تهران آمد و در آن ساکن شد. فرمانروای شهر مرو با نام محمد حسین مروی شناخته میشد. وی به همراه تمامی نسل های گذشته خود به حکمرانی در شهر مرو مشغول بود. مرو شهری بود در خراسان و بخشی از ایران باستان محسوب میشد اما اکنون به یکی از شهرهای کشور ترکمنستان تبدیل شده.

دلیل آمد محمد حسین مروی به ایران حملات وحشیانه ازبک ها به مرو بود و وی که از دفاع از شهر خود بازمانده بود مجبور شد که به ایران پناه بیاورد.

فتحعلی شاه با آغوش باز و خوشنودی او را در ایران پذیرفت و لقب فخرالدوله را هم به او داد همچنین از او درخواست که به سمت صدر اعظمی منسوب شود.

محمد حسین مروی این سمت را نپذیرفت و در جایی که اکنون به عنوان کوچه مروی شناخته میشود خانه ای در میان یک باغ زیبا ساخت. بعد از مدتی دست به ساخت چندین بنای ارزشمند دیگر هم زد. از جمله مسجدی که هنوز هم در آن کوچه قرار دارد حتی در گود برداری هایی که چند سال پیش در این مسجد برای کف سازی آن صورت گرفته بود قسمت هایی از آب انبار و پله های کهن این مسجد کشف شد.

به دستور محمد حسین مروی مدرسه ای در این محل ساختند که امروزه به حوزه علمیه مبدل گشته است.

او در تمام مدتی که در این محله زندگی می‌کرد به آبادی و ساخت بناهای مهم پرداخت و همه دارایی شخصی خود را وقف مسجد و مدرسه کرد. به خاطر گرامیداشت و قدر دارنی از ساخت و ساز و آبادانی که این شخص به ارمغان آورد نام این محل را کوچه مروی گذاشتند.

سالها با ساخته‌شدن سازه‌ی شمس‌العماره در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه و گسترش کاخ گلستان و ساخت خیابان‌های پیرامون آن، سازه‌های خان مروی ارزش و اهمیت بیشتری یافت به‌ ویژه آنکه نزدیک بازار تهران بود.

ویژگی و دیدنی کوچه مروی

طول کوچه مروی 350 متر است و در همین فضا تعداد بسیار زیادی مغازه های گوناگون و سازه های مختلف وجود دارد.
سالها پیش مجسمه ای از یک مرد گاری کش و فرزندش که اثر هنرمندی به نام آذری قلعه‌جوق بود در این محل ساخته شد. این تندیس نشان دهنده تجارت و داد و ستد در این کوچه است. در سال 1395 اشخاصی ناشناس به این مجسمه لطمه زدند و آن را تا حد زیادی نابود کردند به همین علت مجبور شدند به آن آنرا مرمت کنند.
از زمان های گذشته تا به امروز کوچه مروی مکانی بود که بسیاری از محله های تهران را به بازار پیوند می‌داد همچنین یکی از مراکز مهم بازرگانی، آموزشی و تجاری به شمار می‌رود.
مدرسه ای که فخرالدوله در سال 1231 بنا کرده بود در زمان رضا شاه به دبستان و دبیرستان مروی تبدیل شد و افراد مهم بسیاری در آن محل به تحصیل پرداختند. از جمله این افراد جلال آل‌احمد، ابوالقاسم حالت، حسین الهی قمشه‌ای، مرتضی ممیز و افراد نام آور دیگری هستند.
در سال 1311 ساختمانی بسیار زیبا و با معماری منحصر به فرد در نزدیکی کوچه مروی ساخته شد. این بنا سرای روشن نام دارد و از آن تحت عنوان یکی از بزرگترین مراکز تجارت و بازرگانی به شمار می‌رفت. سبک معماری این بنا ترکیبی از معماری سنتی ایرانی و معماری اروپایی است.
کوچه خدابنده لو یکی از کوچه های قدیمی است که در نزدیکی کوچه مروی قرار دارد. در این کوچه یک ساختمان متعلق به دوران قاجار وجود داشت که در سال 1394 به بهانه عدم ایمنی ویران شد و کاشی های ارزشمند و تاریخی آن ربوده شد.

نحوه دسترسی

برای رسیدن به کوچه مروی آسان‌ترین راه دسترسی از طریق مترو پانزده خرداد است. پس از خروج از ایستگاه مترو با حدود ده دقیقه پیاده روی در خیابان پانزده خرداد به خیابان ناصر خسرو می‌رسید و در سمت راست آن کوچه مروی قرار دارد.