اجاره ویلا و سوئیت - آپارتمان

مردم بلوچستان جزو اصیل ترین اقوام ایران هستند که هنوز هم لباس محلی خود را به تن می کنند و به پوشش با اصالت خود پایبند می باشند. لباس سنتی بلوچستان با فرهنگ و تاریخ و هویت ریشه دار این قوم پیوندی جدانشدنی دارد و بانوان این دیار بر این باورند که لباس های سنتی آنها کامل کننده شخصیت و هویت آنها است.

اهمیت پوشش سنتی سیستان و بلوچستان به قدری است که نقش مهمی در مناسبات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی مردم این منطقه دارد.

لباس سنتی بلوچستان تنها پوشش نیست بلکه نشان دهنده فرهنگ غنی سیستان و بلوچستان و هنر زیبای سوزن‌دوزی می باشد. لباس بلوچی بر تن زنان به زیبایی نمایان است و از ارزش ویژه ای برخوردار می باشد. آنها معمولا به لباس های سوزن‌دوزی شده علاقه بیشتری نشان میدهند و بیشتر گردشگران نیز با دیدن پوشش فاخر بانوان بلوچی، به خرید لباس ها و محصولات سوزن دوزی این منطقه روی می آورند.

با مطالعه تاریخچه سیستان و بلوچستان به این موضوع دست میابیم که پوشش بانوان بلوچ از نقوش و طرح های کهن ایرانی گرفته شده است. نقوشی که با طرح های زیبا بر لباس آن ها حک شده و به این زنان زحمتکش حسی شاعرانه می دهد.

لباس زنان بلوچ جزو گران ترین لباس های محلی اقوام ایران می باشد و از زمانهای گذشته جزو لباس مرسوم این منطقه بوده است. بانوان بلوچی با دستان هنرمند خود، تار و پود ابریشم های نارنجی، قرمز، مشکی و سبز را درهم می تنند و به وسیله سوزن، لباس دلخواه و زیبای خود را تهیه می کنند. تار و پود این لباس با فرهنگ مردم سیستان درهم آمیخته شده و در مراسم های عید مانند عید نوروز، عید فطر و عید قربان و همچنین عروسی ها و جشنهای مختلف، لباس نو برتن کرده و با آراستگی تمام در این مراسم ها شرکت می کنند.

علاقه زنان بلوچی به لباس های سنتی خود موجب شده هنر سوزن دوزی و عرضه لباس های سنتی بلوچستان همچنان پابرجا باشد. تاریخچه دقیقی از سوزن دوزی موجود نیست اما در آثاری که از این خطه کشف شده روی سفال هایی که قدمت آنها به هزاره پنجم و ششم قبل از میلاد بر می گردد نشان از نقش هایی می دهد که مشابه اشکال هندسی روی لباس زنان بلوچی است. اعتبار و جذابیت این هنر زمانی بیشتر شد که پژوهشگران نقش های سوزن دوزی لباس های بلوچ را با نقوش سنگ نگاره های قبل از تاریخ مشابه یافتند.

هنر سوزن دوزی لباس زنان بلوچی آنقدر محبوب و قابل انعطاف می باشد که در مناطق دیگر ایران نیز، طراحان مد و لباس، برای طراحی و دوخت لباس های مختلف از این هنر رازآلود الهام گرفته اند.

رنگ هایی که در سوزن‌دوزی استفاده می شود شامل رنگ های آبی، سبز، سیاه، نارنجی، جگری تیره و شنگرف یا سرخ روشن و سفید می باشد. ترکیب رنگ ها در هنر سوزن‌دوزی بسیار اهمیت دارد و نباید جابه جا شوند.

رنگ ها در سوزن دوزی به سه شکل تک رنگ که فقط سفید یا سیاه یا قهوه ای است، دو رنگ که در آن از رنگ قرمز به همراه قهوه ای استفاده می شود و هفت رنگ شامل رنگ های زرد، سفید، قهوه ای، آبی، مشکی، سبز می باشد. در ترکیب هفت رنگ از شش رنگ استفاده می شود اما در میان بانوان بلوچ به هفت رنگ مرسوم است. زنان مسن تر رنگ های تیره و زنان جوان از رنگ های روشن در لباس خود استفاده میکنند.

اگرچه لباس سنتی بلوچستان در طی گذشت زمان، تغییرات مختصری داشته اما این تغییرات به صورت کلی و پایه ای نبوده و در فرم و نقش های سوزن دوزی اتفاق محسوسی رخ نداده است. هدف از این تغییرات عمدتا زیبایی و جذابیت بیشتر بوده، در غیر این صورت اگر با فرهنگ مردم بلوچ منافات داشته باشد به سرعت منسوخ می شود.

سوزن دوزی مختص مردم بلوچستان می باشد و در همه دنیا این هنر اصیل را به نام زنان این منطقه می شناسند.

از بانوان هنرمند ایران که در ارائه هنر سوزن‌دوزی به جهان بی بدیل هستند استاد زرخاتون عظیمی ( دارنده مهر اصالت جهانی از یونسکو ) و مرحوم استاد مهتاب نوروزی و استاد شهناز خلیلی ایرندگان می باشند که آثاری به سفارش اشرف پهلوی و فرح پهلوی در نمایشگاه های خارج از کشور عرضه داشتند. این آثار گرانقدر، همواره در نمایشگاه های داخل و خارج مورد استقبال عموم واقع شده اند.

لباس بلوچی هم برای مردان و هم برای زنان مورد استفاده قرار می گیرد. لباس مردان بلوچی شامل مسر، گنج پراک، پاک، کلاه سوپی، کوش، چکن‌دوز، لنگ، دوبنده، جامگ، پاجامک، شال، کرو، سرین‌بند، سواس و پوزا می باشد که مختصر در مورد هرکدام توضیحی ارائه می کنیم.

• مسر، دستمال سری است که مشابه عمامه بسته می شود.
• گنج پراک همان زیر پیراهن است که توسط مردان بلوچ استفاده می شود.
• پاک، عمامه ای به صورت گرد است که بر سر بسته می شود.
• به عرقچینی که در مسجد هنگام عبادت روی سر قرار می دهند، کلاه سوپی گفته می شود.
• کوش،کفش چرمی است که در بین زنان و مردان مشترک است.
• چکن‌دوز کلاهی است که به وسیله دست دوخته میشود و افراد متمول به سر میگذارند.
• لنگ، پارچه ای است که دور گردن می آویزند.
• دوبنده، نوعی پاافزار است که از پوست گاو دوخته میشود.
• به پیراهن مردانه بلند گشاد جامگ گفته می شود.
• پاجامگ نیز شلواری گشاد و چین دار بلوچی است.
• شال، کتی از جنس پشم است که در فصل سرما به تن می کنند.
• کرو، جورابی پشمی مخصوص هوای سرد و زمستان می باشد. که زنان و مردان بلوچ به هنگام سرما میپوشند.
• سرین‌بند کمربندی از پارچه است که برای شلوار می بندند.
• سواس و پوزا به کفشی که از برگ خرمای وحشی درست می شود می گویند که در بین زنان و مردم بلوچ مشترک است.

لباس مردان بلوچی ساده و بدون طرح با رنگهای ساده می باشد، اما لباس زنان از رنگهای متنوع‌تر و نقش و نگارهای زیبا دوخته شده که استفاده از رنگ های شاد نشان دهنده حس زیبایی شناسی و هنردوست بودن مردم این دیار دارد.

بخش های مختلف لباس زنان شامل موارد زیر می باشد:

• جامگ، پیراهن گشاد زنانه است.
• پاجامگ، شلوار گشاد و چین داری است که زنان به پا می کنند.
• به روسری که از چارقد بلندتر است، سریگ گفته می شود.
• تکو، چارقد زنان است.
• کوش، به کفش چرمی گفته می شود.

همچنین زیورآلاتی مانند کیگ، کید، گوشواره، پولوه، پولک، پور یا سینه ریز، مزبری و سربند در پوشش زنان بلوچی نمایان است.

همانطور که توضیح داده شد بسیاری از مواردی که در بالا نام برده شد مانند، کوش، سواس و پوزا، جامگ و پاجامک و سایر آنها بین زنان و مردان مشترک است و با طرح و رنگی که در تهیه آنها به کار رفته است، از یکدیگر متفاوت شده اند.

شاید از نگاه شخصی که از شهر دیگری به این دیار می آید و یا با لباس سنتی بلوچ آشنایی نداشته باشد، همه لباس هایی که آنها به تن کرده اند یکسان باشد، اما اینطور نیست. شکل و فرم لباس، نحوه دوخت لباس و مخصوصا شلوار، نشان دهنده شهرهای مختلف استان سیستان و بلوچستان است. اهالی بلوچستان با دیدن لباس و شلوار به نوع طایفه بلوچ و یا منطقه زندگی افراد پی می برند.

گشاد بودن لباس سنتی بلوچستان به خاطر گرمای هوایی است که در این منطقه حاکم است. معمولا در تابستان لباس هایی با رنگ های سفید و در فصل زمستان به رنگ تیره بر تن میکنند. مردان بلوچ همیشه لباس های محلی خود را بر کت و شلوار مرسوم ترجیح می دهند.

دلیل زنده ماندن فرهنگ و آداب و رسوم بلوچستان خود مردم آن هستند که در حفظ این پوشش و هنر اصیل سوزن‌دوزی کوشا بوده اند تا یادگار نیاکان خود را همواره در عرصه جهانی نمایان کنند.

اگر به استان سیستان و بلوچستان سفر کردید از مناطق گردشگری آن مانند شهر سوخته زابل، تالاب هامون، ساحل روستای درک و ... دیدن کنید. و حتی با خریدن سوغاتی های این شهر یا لباس محلی آنها، خاطرات خوشی را برای خودتان ثبت کنید و هم به کسب و کار اهالی این منطقه رونق ببخشید.